Groene kerk zonder kerkgebouw, maar met geloofsgemeenschap!

Klink in Veenendaal is één van de ‘jongste’ groene kerken. In maart van dit jaar hebben ze zich aangesloten. We spraken met gemeentelid Alfred Slomp, bekend van onder andere de workshop ‘God in de supermarkt’ en het boek ‘Wat je wél kunt doen’. Alfred is ook ambassadeur voor GroeneKerken. Klink heeft geen kerkgebouw, maar groene kerk-zijn is zoveel meer dan dat. Alfred: “Stel nou dat in iedere groene kerk tien mensen zijn die vuil gaan prikken voor de dienst… dat zou gaaf zijn!”

Het interview is nog niet begonnen, maar Alfred maakt alvast een ferm statement…

“Als GroeneKerken, Micha Nederland en andere organisaties er niet zouden zijn, zou ik mijn ‘lidmaatschap’ van het christendom opzeggen. Ik zou me niet meer als gelovige willen identificeren. Er zijn zulke grote crisissen en dan kun je braaf op je eigen eilandje je eigen ding doen en ja, dat is belangrijk. Maar er moet een maatschappelijke omwenteling komen en daar moeten christenen onderdeel van zijn. Er is momentum voor GroeneKerken wat je kunt vergroten om van groene kerken die relevante stem in christelijk Nederland te maken.”

Hoe kijk je naar de kerk in het maatschappelijk debat?

“Wat mij betreft is de kerk niet altijd even geloofwaardig. Ik zie vijf crisissen: de ongelijkheidscrisis, de crisis in onze omgang met dieren, de ecologische crisis, de vluchtelingencrisis en de crisis van (seksueel) geweld. De vraag is; hoe verhoud je je als kerk tot die crises? Hoe onderken je dat je onderdeel bent van onderdrukkende systemen? Wat is de stem van de kerk? Vrij naar Lewis: christenen aanbidden Christus maar ze volgen Hem niet! Juist hierover gaat mijn volgende boek.”

Radicaliteit roept vaak polarisatie op, hoe zie je dat?

“Polarisatie is zeker niet het antwoord, maar het tegenovergestelde is niet de oplossing. Wil je Jezus volgen, dan kan het niet anders dan dat je controversieel wordt. Jezus zelf is controversieel. Heel vaak staat in de Bijbel, als Jezus praat over rijkdom en armoede, dat de Farizeeën boos worden, want zij waren rijk. De Bijbel roept heel veel onrust op. De ongerustheid die we met elkaar voelen is niet verkeerd, maar dat is heilige onrust. Omarm de onrust.”

Beschrijf jouw eigen kerk eens?

“We zijn een kleine, open, kerkelijke gemeenschap met oog voor kwetsbaarheid en zorg in de wereld. Het is trouwens geen ‘club’ met alleen maar duurzame mensen. Daar ben ik dankbaar voor, want anders kom ik in een groene bubbel terecht. Het is fijn dat het ook over andere onderwerpen gaat. Onze gemeente wil, zonder kaders vooraf, nadenken over wat het betekent Jezus te volgen in deze moderne tijd. Het is een kleine gemeenschap, we hebben geen eigen gebouw of voorganger. Onze diensten zijn gevarieerd, met soms een workshop of een wandeling.”

Speelt de zorg voor de schepping een belangrijke rol?

“Afgelopen jaar ging het regelmatig over verwondering en kwetsbaarheid van de Schepping. Daar hebben we af en toe diensten over en het is ook regelmatig een gespreksonderwerp. Ik heb zelf ook mijn workshop gegeven. Bij mijn workshops ontmoet ik mensen die uit principe duurzame keuzes maken en toch heel gelukkig zijn. Als je mensen ernaar vraagt, gaan ze helemaal stralen. Het zijn geen azijnzure mensen die met een vingertje wijzen dat het anders moet, maar vanuit verwondering en verbondenheid met de kwetsbare naaste en de schepping een waardevol eenvoudig leven willen leiden.”

Hoe is het proces verlopen om een groene kerk te worden?

“We zijn op mijn initiatief met elkaar gewoon het gesprek aangegaan. We hebben er een gemeentevergadering over gehad en daar werd het voorstel unaniem omarmd. Het mooie aan GroeneKerken is dat je onderdeel bent van een beweging. Je laat zien dat je het belangrijk vindt en duurzaam geloven is iets dat je samen doet. Ze zeiden wel dat iedereen zich welkom moet blijven voelen. We willen niet een exclusieve groene club zijn. We zijn ook lid van Wijdekerk. Dat wil niet zeggen dat je niet welkom bent als je dat lastig vindt. En we willen er concreet mee aan de slag gaan, zodat het niet bij woorden blijft.”

Welke groene stappen hebben jullie al gezet?

“Wij zijn een van de groenste kerken van Nederland, want wij hebben geen eigen gebouw. Weet je hoeveel dat scheelt? We hebben een jaarvergadering gehad en er is weer gevraagd of iedereen de bijdrage omlaag wil schroeven, want we hebben veel geld over. We huren een schoolgebouw dat er toch al staat. Dan ben je meteen onderdeel van een wijk. Is dit niet een van de meest duurzame dingen die je kunt doen, geen eigen gebouw hebben? Jezus zegt ‘verzamel je geen schatten op aarde’. Hoe meer dingen je hebt waar je voor moet zorgen, hoe meer zorgen je hebt.”

En nog andere stappen?

“Ik heb een heel praktisch idee voor iedereen die is aangesloten bij GroeneKerken. Voordat je naar de kerk gaat, neem je een prikker mee en een zak om de straat schoon te maken. Stel nou dat in iedere groene kerk tien mensen zijn die vuil gaan prikken voor de dienst… dat zou gaaf zijn! Ik heb chronisch gebrek aan tijd, maar ik heb heus een kwartiertje voor de kerkdienst. Ik heb een stuk Grift van Veenendaal geadopteerd en dat is behoorlijk schoon.”

Wat zijn jullie groene plannen voor de toekomst?

“We willen tijdens de diensten aandacht geven aan het groene hart van het geloof. Hoe we dat concreet vormgeven, dat gaan we ontdekken. Duurzaam leven is meer dan afval prikken. Dan wordt het spannend, als je het concreter gaat maken. Mag je in de kerk zeggen dat vliegen niet meer kan of is dat gelijk een moreel vingertje? Ik ben blij dat het niet alleen maar groene mensen zijn, zodat we elkaar scherp houden. We willen onze koffie en thee FairTrade maken, en we bankieren al bij de Triodos bank.”

Maatschappij van Welstand komt met een nieuwe financiële steun in de rug…

“We hebben een overschot aan geld, dus financiële steun is niet nodig. Ik heb er wel ideeën voor. Ik wil pleiten voor letterlijk groene kerken, met bomen, tuinen die woekeren van het leven, parkeerplaatsen die eruit worden gehaald en het stimuleren van vaker fietsen. Dan worden kerken groene oases met biodiversiteit waar de buurt van kan genieten. Wat laat je als kerk aan je omgeving zien? ‘Jullie wonen er omheen en geniet mee!’ Maar alles begint met het groene gesprek in kerken, dat is de kern. Waarom doen we wat we doen? Hoe laat je je inspireren en door wie? Hoe kunnen we het gesprek in kerken hierover op gang brengen?”