‘Brood en wijn uit eigen tuin’

De GKv in Zutphen is al een jaar of vijf een groene kerk. Samen met de CGK De Bron, met wie ze over een jaar een samenwerkingsgemeente vormen, hebben ze een werkgroep ‘groen geloven’ opgezet. Er zijn al veel plannen gerealiseerd: van een moestuin en groene zitkuil tot brood en wijn uit eigen tuin en stiltewandelingen. Richard Bruggeman was er vanaf het begin bij betrokken.

Hoe zijn jullie van start gegaan?

“We zijn als werkgroep groen geloven gestart met een enquête onder de gemeenteleden en daar zijn veel ideeën uit naar voren gekomen. Één van die ideeën was een groene omgeving rondom de kerk, waar mensen van binnen en buiten de geloofsgemeenschap elkaar ontmoeten. Aan de ene kant van de kerk was destijds een groot grasveld en daar hebben we nu een moestuin ingericht. Niet alleen de Commissie van Beheer heeft hiervoor een duit in het zakje gedaan, want gemeenteleden konden een boom of iets groens adopteren. De moestuin levert ook groenten en fruit aan de voedselbank. Vorig jaar hebben we radijsplanten gepoot, want radijsjes krijgt de voedselbank niet zo vaak aangeleverd.”

Dat is toch enorm veel werk, zo’n moestuin?

“De moestuin wordt onderhouden door tien tot vijftien vrijwilligers, ook van buiten de kerk. De ontmoeting die we wilden is er dus zeker gekomen. Verder houden we rond de Kerst een gezamenlijke maaltijd met mensen uit het centrum voor verslavingszorg, dat naast de kerk gelegen is. We serveren dan een maaltijd met producten uit eigen tuin, zoals pompoensoep.”

Welke plannen zijn nog meer gelukt?

“Bij de parkeerplaats, aan de andere kant van de kerk, hebben we bomen geplant. Dat was een steenwoestijn en nu staan er diverse bomen, allemaal inheemse soorten: van iep en tamme kastanje tot lijsterbes, kweepeer en moreel. Toen we eenmaal bezig waren, ontstonden gaandeweg meer ideeën. Zo is er een grasveld naast de moestuin waar we een kinderspeeltuin maken. We willen geen metalen of plastic speelgoed. Daarom gaan we in de zomer een natuurspeelplaats met boomstammen inrichten. Wat we verder belangrijk vinden is dat het gehele terrein voor iedereen, kerkelijk of niet, beschikbaar is.”

Tof! Maar lukt het ook om jongeren te betrekken?

“De jeugd van de kerk wilde een plek om te chillen. We hebben hen gevraagd om dat idee uit te werken en toen kwamen ze met het idee van een zitkuil. Die is er gekomen, met 800 hergebruikte klinkers. De bedoeling is dat er mos en planten in de zitkuil gaan groeien. In het midden komt een vuurplaats.”

Heeft duurzaamheid ook een plek gekregen in de liturgie?

“We hebben meegedaan aan Michazondag, met een preek over een natuurthema en dat hebben we uitgewerkt in praktische zaken. Zo hebben we met een tip van GroeneKerken een omgekeerde collecte gehouden. Er was ook een FairTrade markt in de kerk. En we hadden een stadsplattegrond opgehangen, waar mensen met een prikkertje groene tips aan elkaar konden geven.”

Trekken jullie ook weleens de natuur in?

“Jazeker, op een Michazondag hielden we na de kerkdienst een stiltewandeling. Je gaat dan in groepjes op pad. De bedoeling is dat je niets zegt en in stilte wandelt. Stil zijn is moeilijk, want je wordt eerst onrustig. Het helpt je wel om meer aandacht te hebben voor wat je hoort, ziet of ruikt. Pas bij het doorgeven van de praatstok mag je ervaringen met elkaar delen. Heel bijzonder.”

Wat is er dan bijzonder?

“Het bepaalt je erbij dat God de Schepper is, dat je mag leven in Zijn schepping en dat alles een gave is. Je mag van de gave genieten maar je hebt ook een taak. Dat is wat we als geloofsgemeenschap willen uitdragen. Niet opzichtig, maar als mensen vragen waarom je het doet dan zeggen we dat wel.”

Ervaren jullie weleens weerstand in de kerk?

“We willen niet dat groene clubje zijn dat altijd zeurt over duurzaamheid. Dat gevoel kan je weleens krijgen. Maar het gaat niet alleen maar om duurzaamheid en groen, het hoort ergens bij! Je doet dit vanuit compassie met God, je omgeving, je medemens, de wereld.”

Hoe houden jullie het vol?

“Onlangs hadden we een natuurwandeling met 20 mensen, geïnspireerd door het verhaal over de forest church. Het is leuk als je ziet hoe enthousiast mensen dan zijn. Verder zijn we als werkgroep meer projectmatig gaan werken. Als een clubje kleiner wordt, vragen we mensen op projectbasis om mee te helpen. De predikant steunt ons van harte. Hij helpt mee in de moestuin.”

En wat zijn jullie groene plannen voor de komende jaren?

“We hebben nauw contact met de gemeente en de stadswijk over het naastgelegen stadspark, voor wandelverbindingen en andere groene ideeën. Verder willen we op een verloren stukje grond achter de kerk een jeu de boules baan annex kegelbaan aanleggen. Landgoederen hadden vroeger een kegelbaan. Ook willen we de parkeerplaats nog meer vergroenen: meer stenen eruit, meer lage boompjes erin, een open wegstructuur met gras en mos tussen de bestrating. Vorig jaar hadden we in de moestuin rogge en er is een molenaar die de rogge voor ons gemalen heeft. Er staat ook een druif bij de kerk, die hebben we ooit gebruikt in de liturgie “preken over de wijngaard”. Bij het avondmaal hebben we straks brood en wijn uit eigen tuin.”