Het is een koude zondagochtend en de zon staat aan een strakblauwe hemel. Bij Nieuw Wulven, een recreatiegebied in de omgeving van Houten, staat een groep van ruim twintig mensen. Sommigen met verrekijkers, anderen met thermosflessen koffie. In de natuur ontmoeten ze elkaar, en God. Klaas-Hemke van Meekeren is één van de initiatiefnemers van deze ‘buitendienst’.
Klaas-Hemke: ‘We hebben God heel klein gemaakt. We stoppen Hem in het hokje van de kerk. Daarvóór woonde Hij in een tent, daarvóór in een wolk en in het begin was God in de natuur. Waarom niet naar buiten gaan en daar elkaar en God ontmoeten? Dat is voor mij de essentie van de buitendienst of Forest Church’.
Het initiatief is al een aantal jaren geleden van de grond gekomen. Aan de basis staat het netwerk Groen Leven van de NGK in Houten, een groene kerk. Binnen dit netwerk groeide het verlangen om de omgeving van de kerk te vergroenen. Klaas-Hemke: ‘Er was wel een keurige tuin, maar er zat geen leven in: het was heel veel beton en steen. We wilden de tuin beleefbaar, eetbaar en ecologisch maken. Begin 2021 hebben we de tuin heringericht, met altijd bloeiende wilgen, dood hout en bloeiende planten. In het voorjaar van 2021 zijn we daar, in corona tijd, kleine vieringen gaan houden. Deze vieringen stonden in het teken van bezinning, maar we staken ook onze handen in de aarde: de buitendienst tegenover de binnendienst. We wilden met elkaar de natuur, Gods schepping, ‘proeven’. Sinds november 2021 gaan we één keer per maand de natuur in’.
Vandaag is het thema ‘geloofsplezier’. De voorbereiding is gedaan door een gezin uit de groep; ook de kinderen deden daaraan mee. Waar haal ik geloofsplezier uit? En waar zou God plezier uit kunnen halen? In de groep worden verschillende Bijbelteksten met elkaar gedeeld, zoals Prediker 9 vers 7: “Dus eet je brood met vreugde, drink met een vrolijk hart je wijn. God ziet alles wat je doet met welbehagen aan”. Iemand in de groep zegt: maar niet teveel wijn! Er wordt gelachen. Ook het scheppingsverhaal uit Genesis komt langs, waar God na elke scheppingsdag ziet dat het “goed” of “zeer goed” is. Hoe anders is dat nu, maar voor wie er oog voor heeft is er nog veel te genieten.
Na de openingen en het delen uit de Bijbel gaan mensen in kleine groepjes op pad. Tijdens de wandeling staan ze een paar keer stil, letterlijk, bij de vragen: wat zie/hoor ik, wat voel ik, wat deel ik met de anderen? Misschien wil God op zo’n moment ook wel iets delen? Klaas-Hemke: ‘Wat ik mooi vind, is dat iedereen de natuur op een eigen manier beleeft. Het riet is voor mij een plek waar vogels voedsel kunnen vinden, maar iemand anders ziet in het dansende riet vooral veel schoonheid van de schepping’.
Gerben is één van de wandelaars en vertelt dat de buitendienst voor hem een vorm van activisme is. ‘De kerk is erg geïnstitutionaliseerd, of heeft een geïnstitutionaliseerde manier van denken. Ik mis daar de verbinding met elkaar en met de schepping. In de kerk is ook veel consumentisme, maar daar gaat het niet om. Belangrijk is dat je als kerk een gemeenschap bent, betekenis geeft en ontvangt. De buitendienst schuurt soms en maakt mensen onrustig, maar het is ook hoopvol en verbindend’.
Omdat de NGK Houten veel leden heeft, is er vanuit de kerk beleid ingezet om kleine gemeenschappen, communities, te vormen. Forest Church is zo’n community, al bestaat die al wat langer. Klaas-Hemke: ‘Beleid op het maken van communities is moeilijk; wij zijn gewoon begonnen en mensen hebben zich bij ons aangesloten. Inderdaad, we zijn zeker geen mainstream, maar we krijgen volop steun van de predikanten. Hij gaf mij het boekje Forest Church van Bruce Stanley. Nu kijkt de kerk toch naar ons als community en stonden we onlangs in een beleidsstuk’. Met een knipoog: ‘Kennelijk zijn we goedgekeurd’.
De buitendienst wil ook het bewustzijn van het leven met de seizoenen weer terugbrengen. Klaas-Hemke: ‘De natuur staat stil en wacht. Langzamerhand komt nu, in het voorjaar, het leven in de natuur weer terug. Vroeger, toen mensen dichtbij de natuur leefden, was rond deze tijd het voedsel op. De vastentijd krijgt op die manier een heel andere betekenis. We zijn als groep ook met regen buiten geweest. Dat is ook goed, want het gaat in de Bijbel vaak over regen. Water wordt vaak gebruikt als beeld van Gods zegen, maar als je regen in de natuur beleeft, dan krijgt het een andere betekenis. In Jesaja 55 staat dat “zoals regen of sneeuw neerdaalt uit de hemel en daarnaar niet terugkeert zonder eerst de aarde te doordrenken, haar te bevruchten en te laten gedijen, zodat er zaad is om te zaaien en brood om te eten – zo geldt dit ook voor het Woord van God”. En in de regen word je ook gewoon kletsnat en koud’.
Er wordt gezongen: “Laudate omnes gentes, laudate Dominum” en iemand spreekt een zegenbede uit: ‘Dat jouw wortels gevoed worden heel veel liefde van Hem, je ouders en lieve mensen om je heen; dat jouw leven beschermd mag worden door een sterke schors, zodat je veilig kunt opgroeien…’.Daarna is er koffie met wat lekkers. Wat brengt het mensen, deze buitendiensten? Woorden die vaak genoemd worden zijn blijdschap, rust, gemeenschap, verbinding, delen. In de groep zijn twee jonge vrouwen die horen dat je groene kerk kunt zijn zonder buiten te komen. Dat vinden ze ‘onvoorstelbaar’.