Uit onderzoek van I&O Research, in opdracht van het Nederlands Dagblad en GroeneKerken, blijkt dat christenen weinig verschillen ten opzichte van niet-christenen in gedrag en opvattingen over duurzaamheid. Wel komt naar voren dat christenen waarden als ‘zorg voor de schepping’ belangrijk vinden en hoger scoren op stellingen met een vertaling van rentmeesterschap, naastenliefde en ‘leven met genoeg’. 

Bijna vier op de vijf christenen maakt zich zorgen over klimaatverandering. Ze verschillen daarin amper van de niet-christelijke bevolking van Nederland. Christenen gedragen zich gemiddeld niet duurzamer, maar er zijn wel een paar verschillen in gedrag: 

• Gemiddeld vliegen christenen minder. Driekwart van de christenen geeft aan ‘zelden of nooit’ het luchtruim te kiezen, tegenover 62 procent van de niet-christelijke groep. Zes procent van de christenen pakt twee keer of vaker per jaar het vliegtuig. Bij niet-christenen ligt dat percentage op 14 procent. 
• Tegelijkertijd eten christenen gemiddeld meer vlees. Zo zijn er onder christenen aanzienlijk minder vegetariërs dan onder niet-christenen, 3 versus 5 procent. Ook als er gekeken wordt naar de flexitarische vleesconsumptie, blijkt dat christenen vaker per week een lapje vlees eten dan niet-christenen, 62 tegenover 52 procent. 
• Naast vliegen en vlees eten valt nog een ander verschil op tussen christenen en niet-christenen, namelijk bij de stelling ‘vanwege klimaatverandering vind ik het niet verstandig om kinderen te krijgen’. Bij christenen die in het onderzoek aangeven veel klimaatzorgen te hebben, ligt het percentage dat wil afzien van kinderen op 13 procent. Bij niet-christenen is dat twee keer zo hoog: 26 procent. Dus ondanks klimaatzorgen, zijn er onder christenen minder mensen die dit doorvertalen naar een eventuele kinderwens, dan onder niet-christenen. 

Daarmee kunnen de opvallendste verschillen worden samengevat met drie ‘v’s: vliegen, vlees en voortplanting. Op andere duurzame gedragskeuzes zoals koopgedrag of verduurzaming van het huis zijn er nauwelijks verschillen tussen christenen en niet-christenen. 

tekst gaat door onder de afbeelding

Christenen gedragen zich gemiddeld niet duurzamer, maar er zijn wel een paar verschillen in gedrag: christenen vliegen minder, eten meer vlees en vertalen hun klimaatzorgen minder door naar een eventuele kinderwens. Illustratie: Nanne Meulendijks.

Soberheid

Dit blijkt uit een representatief onderzoek dat I&O Research* in opdracht van het Nederlands Dagblad en GroeneKerken heeft uitgevoerd. Het onderzoek richtte zich op de ‘groene opvattingen en gedragingen’ van actieve christenen in vergelijking met een representatieve groep niet-christenen. Asher van der Schelde voerde het onderzoek bij I&O Research uit: ‘Je ziet dat bij christenen bijbelse noties als rentmeesterschap en naastenliefde een grote rol spelen, net als hun nadruk op soberheid. Toch wijken christenen in hun gedragingen en gedachten niet af van niet-christenen. Er zijn tussen beide groepen wel verschillen, maar daarin is geen rode lijn te ontdekken.’

Opdracht voor kerken

Voor vier op de vijf christenen is het ‘goed zorgen voor Gods schepping’ een belangrijke waarde in hun leven. ‘Duurzaam leven’ is voor 60 procent van de christenen van belang, tegenover 54 procent van de groep niet-christenen. Ook ‘sober leven’ is voor de christenen vaker van belang dan bij niet-christenen, 34 tegenover 22 procent.

Carla Dik-Faber, projectleider bij GroeneKerken, vindt het jammer dat de mooie christelijke waarden, zoals liefde voor de schepping en rentmeesterschap zich nog niet vertalen in het maken van andere keuzes die meer duurzaam zijn. ‘We moeten eerlijk naar onszelf kijken, we weten het wel, maar leven onvoldoende duurzaam. Hier ligt een mooie opdracht voor kerken.’ 

Bezinning

23 procent van de christenen wil best meer aan duurzaamheid doen, maar weet niet waar te beginnen. ‘Er zijn al veel mooie initiatieven van kerken, zoals repaircafé’s, prikacties in de buurt of een kledingruilbeurs’,  noemt Carla Dik-Faber. ‘Juist in de kerk, als waardengemeenschap die ze is, kunnen we met duurzaamheid aan de slag gaan. Je ontdekt dat je er niet alleen voor staat en het is heel inspirerend om samen te zoeken naar een andere levensstijl. En meer nog, we vinden ook bezinning en verdieping in de kerk. Voor mij is juist die bezinning die we delen in de kerk zo inspirerend en belangrijk. Dankbaar en met vreugde duurzame keuzes maken, vanuit ons geloof.’ 

Meer lezen en luisteren

• Lees op nd.nl het artikel met de uitkomsten van het onderzoek en de reacties van verschillende christelijke deskundigen, zoals Jan der Stoep, bijzonder hoogleraar christelijke filosofie te Wageningen, Jaap Dekker, hoogleraar bijbelonderzoek en christelijke identiteit te Kampen en activist en theoloog Rozemarijn van ‘t Einde: Geloof leidt niet tot duurzamer gedrag: christenen vliegen minder, maar eten vaker vlees
• Luister naar de podcast Dick en Daniël geloven het wel, over ‘Vlees, vliegen en voortplanting. Wat doe ik voor het klimaat?’ met onder andere projectleider van GroeneKerken Carla Dik-Faber.

* Verantwoording: In opdracht van het Nederlands Dagblad en Groene Kerken voerde I&O Research steekproeven uit onder twee groepen van zo’n duizend mensen. De eerste betreft een representatieve groep Nederlanders, de tweede is een groep mensen die zichzelf beschouwt als ‘actieve christen’. De meeste van deze christenen bezoeken wel eens of regelmatig een fysieke kerkdienst. Er is ook gevraagd of deze christenen zichzelf zien als behoudend, progressief, of iets daar tussenin. Die drie groepen zijn elk ongeveer even groot. De groep ondervraagde christenen is door I&O representatief gemaakt op basis van geslacht, leeftijd en opleidingsniveau.