Met regelmaat duikt de term op in de media: ‘fossiele subsidies’. Wat zijn fossiele subsidies? Kunnen kerken die subsidie ook krijgen? Wat vindt GroeneKerken daarvan? Hieronder beantwoorden we al jouw vragen. Staat jouw vraag er niet bij? Stuur ons dan een mail via info@groenekerken.nl.
1 Wat zijn fossiele subsidies?
Met de term ‘fossiele subsidies’ worden bijvoorbeeld belastingmaatregelen bedoeld die indirect een financieel voordeel opleveren voor fossiel energieverbruik. Het gaat om een bedrag tussen 39,7 en 46,4 miljard euro die de Nederlandse overheid jaarlijks aan inkomsten mist (bron: Rijksoverheid). De fossiele subsidies komen vooral ten goede aan grootverbruikers van energie: hoe meer energie je gebruikt, hoe minder belasting je daarover betaalt. Daardoor zijn de fossiele subsidies geen prikkel voor energiebesparing of de transitie naar schone energie. De regering wil de komende jaren deze fossiele subsidies afbouwen. Het is dus niet zo dat de overheid geld verstrekt aan bedrijven en organisaties. Belastingvrijstellingen en kortingen op de energiebelasting vormen echter ook een vorm van subsidie. Dit sluit aan bij de definitie van de Wereldhandelsorganisatie (WTO).
2 Waarom moeten fossiele subsidies stoppen?
Fossiele subsidies moeten stoppen omdat deze onrechtvaardig zijn. Grootverbruikers betalen – in tegenstelling tot huishoudens en het MKB – weinig belasting op energie en krijgen daardoor ook geen prikkel om energie te besparen of om te schakelen naar duurzame energie. De overheid heeft als wetgever en beleidsmaker hierin een belangrijke rol. Doordat de Nederlandse economie nog in grote mate afhankelijk is van fossiele brandstoffen, dragen we aanzienlijk bij aan klimaatverandering wereldwijd. De gemiddelde voetafdruk per persoon in Nederland is 9 ton CO2 per jaar. Dat is twee keer zoveel als het wereldgemiddelde en hoger dan het Europese gemiddelde (bron: Milieu Centraal). Het gevolg daarvan is dat ecosystemen veranderen, soorten uitsterven en delen van de wereld onleefbaar dreigen te worden als gevolg van hitte en overstromingen.
3 Krijgen kerken ook fossiele subsidies?
Kerken kunnen 50 procent van de energiebelasting die ze betalen op elektra en gas terugvragen bij de Belastingdienst. Volgens onderzoek van het Nederlands Dagblad in 2023 gaat het om een bedrag van in totaal ruim 10 miljoen euro bestemd voor ‘instellingen van levensbeschouwelijke of religieuze aard’. Voor een gemiddeld kerkgebouw zou het verlies van de korting op de energiebelasting 2500 euro zijn, met uitschieters naar boven en naar beneden.
4 Wat is het standpunt van GroeneKerken over fossiele subsidies voor kerken?
We willen goed voor Gods schepping zorgen en fossiele subsidies staan hier haaks op. Grootverbruikers van energie uit fossiele bronnen krijgen namelijk een korting op de energiebelasting. Daardoor krijgen zij onvoldoende prikkels om energie te besparen of over te stappen op duurzamere vormen van energie. Op die manier blijft onze energievoorziening zwaar leunen op fossiele bronnen (olie, kolen, gas) die klimaatverandering veroorzaken. Daarom vinden we dat fossiele subsidies moeten worden afgeschaft. De belastingkorting voor kerken is weliswaar een relatief klein gedeelte van alle fossiele subsidies, maar kerken zouden geen uitzondering moeten vormen bij het afschaffen daarvan. Overigens maken lang niet alle kerken gebruik van deze belastingkorting, bijvoorbeeld omdat kerken hiervan niet op de hoogte zijn. We zouden het toejuichen dat kerken die voorlopig wel gebruik blijven maken van de belastingkorting dit geld gebruiken voor verduurzaming van het gebouw.
