8.1 – Preken (GroenePreken)

Geupdate op: 26 november 2024

Introductie - Preken en spreken over de schepping

In de Bijbel staan veel verhalen die ons raken. Verhalen over mensen met wie we ons kunnen identificeren. Heeft de Bijbel ook iets te zeggen over de ecologische catastrofes van vandaag? Hoe zijn klimaatverandering en massale uitsterving van soorten te rijmen met het geloof in een almachtige Schepper?

Veel mensen maken zich zorgen en willen graag weten welke handvatten de Bijbel geeft. Daarom is het goed als tijdens de eredienst of eucharistieviering hierover gepreekt wordt. Daardoor krijg je richting en wie weet leidt het tot mooie gesprekken na afloop, tijdens het koffiedrinken.

“Veel mensen maken zich zorgen en willen graag weten welke handvatten de Bijbel geeft. Daarom is het goed als tijdens de eredienst of eucharistieviering hierover gepreekt wordt.”

Inhoudsopgave

GroenePreek-wedstrijd 2023

In het voorjaar van 2023 werd een GroenePreek-wedstrijd uitgeschreven, door het Nederlands Dagblad en GroeneKerken. Onze verwachtingen werden overtroffen met maar liefst 139 inzendingen!

De ingezonden preken werden beoordeeld door een vijfkoppige jury: Annemarthe Westerbeek – duurzaamheidsexpert en directeur van A Rocha, bisschop Gerard de Korte, Kees van Ekris – dominee en theoloog, Carla Dik-Faber – projectleider GroeneKerken en Carin Slotboom – theoloog en redacteur Nederlands Dagblad.

Zij hebben uit deze inzendingen twee winnaars gekozen, één uit de categorie theoloog en de ander uit de categorie niet-theoloog, en een aanmoedigingsprijs. Maar er waren natuurlijk veel meer sterke en inspirerende inzendingen! Uit al deze inzendingen hebben we een top 10 geselecteerd, die we graag willen delen als inspiratie voor sprekers en prekers in kerken in heel Nederland, voor Bijbelstudies en andere bijeenkomsten.

8 1 Preken

Willem Maarten Dekker (winnaar)
Bijbelgedeelte: Leviticus 25:1-24 en Marcus 1: 9-13
Leviticus 25:4b, 7: “Het is een sabbatsjaar dat aan de HEER gewijd is.” “Ook voor je veestapel en voor de in het wild levende dieren kan het als voedsel dienen.”
Over hoe de dierenwereld in de tien geboden naar binnenglipt. Een preek die heel eerlijk naar onze beweegredenen kijkt, van grutto’s tot halve gehaktballen. En tegelijk kernachtig oproept tot bekering en vertrouwen.
Klik hier voor de preek in pdf

Janneke Burger-Niemeijer
Bijbelgedeelte: Psalm 1
Psalm 1:3 “Hij zal zijn als een boom, geplant aan stromend water. Op tijd draagt hij vrucht, zijn bladeren verdorren niet. Alles wat hij doet komt tot bloei.”
Over wat wij kunnen leren van de prachtige beeldspraak van een rechtvaardige als een boom. Een preek die inspireert met bomen in een dorre streek in Niger en de lessen van een boom voor ons eigen leven.
Klik hier voor de preek in pdf

Jan Scheele-Goedhart
Bijbelgedeelte: Jeremia 4:5-28
Jeremia 4:20a: “Ramp op ramp wordt gemeld, heel het land gaat te gronde.”
Over doemberichten, dwaasheid en ont-schepping. Een preek die uitnodigt om, net als de profeet Jeremia, onheilspellend nieuws recht in de ogen te kijken en toch hoop te zien in een God die zijn toekomst realiseert.

Klik hier voor de preek in pdf

Lieke Weima
Bijbelgedeelte: Lucas 12:22-32
Lucas 12:24a “Kijk naar de raven: ze zaaien niet en oogsten niet, ze hebben geen voorraadkamer en geen schuur, het is God die ze voedt.”
Over je verwonderen over de natuur en je geen zorgen maken. Een preek vol liefde voor de schepping en een toepassing van de bekende woorden van Jezus naar deze tijd.
Klik hier voor de preek in pdf

Richard Schothans
Bijbelgedeelte: Amos 8
Amos 8:8a “Daarom zal de aarde beven, en al wat erop leeft gaat in rouw gehuld.”
Over naderend onheil, beloften en hoop. Een preek met een prikkelend beeld, eerlijke en herkenbare reacties en een beschrijving van hoop zonder cliché te worden.
Klik hier voor de preek in pdf

Robert Doornenbal
Bijbelgedeelte: Genesis 2:18, 19 en Genesis 9:1-3, 8-11
Genesis 2:18, 19a “God, de HEER, dacht: Het is niet goed dat de mens alleen is, ik zal een helper voor hem maken die bij hem past. Toen vormde hij uit aarde alle in het wild levende dieren en alle vogels.”
Over dieren in Gods ogen. Een preek die je de ogen opent voor dieren in de Bijbel en de liefde van onze Schepper voor mens én dier.
Klik hier voor de preek in pdf

Johan Lock (winnaar)
Bijbelgedeelte: Matteüs 5:38 – 6:4 en Lucas 10:38-42
Lucas 10:39, 40a: “Haar zuster, Maria, ging aan de voeten van de Heer zitten en luisterde naar zijn woorden. Maar Marta werd helemaal in beslag genomen door de zorg voor haar gasten.”
Over Marta’s en Maria’s als klimaatdrammers en sceptici. Een preek die herkenning oproept en luchtigheid brengt in het klimaatdebat, met voor beide groepen een boodschap.
Klik hier voor de preek in pdf

Kyra van der Grijn (aanmoedigingsprijs)
Bijbelgedeelte: Genesis 1:26-31, Prediker 9:7-9 en Marcus 1:35.
Marcus 1:35 “’s Morgens heel vroeg, toen het eigenlijk nog nacht was, ging Jezus naar buiten. Hij ging naar een eenzame plek om te bidden.”
Over onze opdracht om voor de schepping te zorgen en over klimaatontkenners, tobbers en drammers. Een eerlijke preek vanuit een jonge generatie die zowel verwend is als worstelt met burn-outs en een aanmoediging om rust te zoeken.
Klik hier voor de preek in pdf

Chiel de Groot
Bijbelgedeelte: Jeremia 32:1-15
Jeremia 32: 8b, 9a: “Ik begreep dat dit een opdracht van de HEER was en kocht de akker van mijn neef Chanamel uit Anatot.”
Over twijfel of cynisme bij duurzame daden. Een preek die ons uittilt boven discussies over nut en de zin laat zien van inspanningen voor waar je in gelooft.
Klik hier voor de preek in pdf

Marjolein Tiemens
Bijbelgedeelte: Jezus Sirach 27:1, 6-10, Lucas 6:43-45
Lucas 6:44: “Een boom immers kent men aan zijn vruchten; men plukt geen vijgen van dorens, men oogst geen druiven van een braamstruik.”
Over de waarde van elk deel van de schepping. Een bemoedigende preek waarin het sterke beeld van bomen en vruchten ons laat zien dat we elkaar nodig hebben.
Klik hier voor de preek in pdf

Petra Crofton
Bijbelgedeelte: Jesaja 58:6-12 en Lucas 10:25-37
Lucas 10:37b: “Toen zei Jezus tegen hem: ‘Doet u dan voortaan net zo.’”
Over omzien naar onze naaste, met de moeite en tijd die het kost. Een preek die inspireert met diepe waarden, maar tegelijk eerlijk en concreet is over hoe we deze waarden in praktijk kunnen brengen.
Klik hier voor de preek in pdf

Piet Compaan
Bijbelgedeelte: Numeri 13 en 14
Numeri 13: 28b: “Werkelijk, het vloeit over van melk en honing, en deze vruchten groeien er.”
Over een strijd in denken tussen een groen land en onoverkomelijke bezwaren. Een preek die machtsdenken tegenover vertrouwen zet en ons de vraag stelt: wat gaat er in ónze tijd door de hoofden van jonge mensen?
Klik hier voor de preek in pdf

Rianne Siebenga
Bijbelgedeelte: Amos 5:1-27
Amos 5:24: “Laat het recht stromen als water en gerechtigheid als een altijd voortvloeiende beek.”
Over de profetische boer Amos en betekenis van rechtvaardigheid toen en nu. Een preek die hoofdstuk 5 uit Amos laat spreken en ook voor deze tijd inspireert tot stromen van recht.
Klik hier voor de preek in pdf

Groene kerk in de praktijk

Kijk hoe zij '8 - Liturgie' in de praktijk brengen

Andere thema's uit 8 - Liturgie: