Menu
Als jullie als kerk landbouwgrond in bezit hebben, is dat prachtig. Het geeft veel mogelijkheden en vormt een stabiele bron van inkomsten. Als kerk hebben jullie de verantwoordelijkheid om als rentmeester zorg te dragen voor het beheer van de grond.
Het past bij een kerk om de grond in beheer te geven aan boeren of terreinbeheerders die de grond duurzaam beheren. Dit kan een uitdaging zijn, want er spelen veel factoren mee, zoals financiën, juridische aspecten, relaties met pachters en heel specifieke situaties in jullie dorp of wijk. Hieronder vinden jullie suggesties voor hoe jullie binnen die context de pacht van jullie grond duurzaam kunnen vormgeven.
Er zijn verschillende soorten pacht. Reguliere pacht en erfpacht zijn langdurig, leveren minder pachtopbrengsten op en bieden minder ruimte voor het stellen van voorwaarden. Voordeel is dat deze soorten pacht meer zekerheid en perspectief bieden aan de pachter en daarom meer uitnodigen tot het investeren in goed bodembeheer. Geliberaliseerde pacht is pacht voor korter dan zes jaar, levert financieel meer op en biedt de eigenaar meer ruimte om voorwaarden te stellen. Nadeel is dat de pachter minder zekerheid en perspectief heeft, en dit nodigt minder uit tot investeren in goed bodembeheer.
Bestaande pachtrelatie
Het is juridisch niet mogelijk om de voorwaarden van een pachtcontract tijdens de looptijd te veranderen. Wel kunnen jullie altijd met de pachter in gesprek gaan. Bovendien is het helpend om vanuit een goede relatie met jullie pachter samen te werken rond verduurzaming van het grondbeheer. Jullie bespreken hoe de pachter aankijkt tegen verduurzaming van het beheer en delen jullie wensen als eigenaar. Begin bij de vraag wat een pachter/beheerder nodig heeft om te verduurzamen. Probeer samen tot overeenstemming te komen en maak gebruik van elkaars kennis en inzicht.
“Het is helpend om vanuit een goede relatie met jullie pachter samen te werken rond verduurzaming van het grondbeheer.”
Als een pachtcontract afloopt, zijn jullie in het geval van reguliere pacht verplicht de huidige pachter de eerste rechten te geven. Ook bij andere vormen van pacht is het passend om met de huidige pachter in gesprek te gaan over jullie wensen voor verduurzaming van het beheer en de voorwaarden die jullie hieraan willen gaan stellen, en de pachter de mogelijkheid te bieden tot verlenging binnen de nieuwe voorwaarden. Niet alle voorwaarden zijn juridisch mogelijk binnen alle vormen van pacht. Lees voor meer informatie hierover het rapport Kerken en Pacht of vraag om advies.
Onderzoek hoe jullie vrijkomende grond kan bijdragen aan verduurzaming in jullie eigen lokale context. Denk hier alvast over na, voordat de situatie zich voordoet. Misschien kan een lokale boer jullie grond goed gebruiken om zijn bedrijf te extensiveren, is er een weidevogelproject dat extra hectares kan gebruiken of een lokale energiecoöperatie die een zonneveld (inclusief plan voor inpassing in het landschap, behoud en stimuleren bodemkwaliteit en biodiversiteit) wil plaatsen. Ga hier actief naar op zoek.
“Onderzoek hoe jullie vrijkomende grond kan bijdragen aan verduurzaming in jullie eigen lokale context.”
Landbouw
Sluit pachtcontracten met agrariërs die zich richten op kringlooplandbouw, natuurinclusieve landbouw en voedselproductie voor de eigen regio zonder kunstmest en bestrijdingsmiddelen die schade toebrengen aan de natuurlijke omgeving.
Overweeg de grond te verpachten aan een biologisch of biologisch-dynamisch landbouwbedrijf. Houd daarbij rekening met de wettelijke pachtnormen en de (lagere) opbrengst voor een biologische boer. Verdiep je in de verschillende vormen van natuurvriendelijke landbouw, of laat je inspireren door een andere groene kerk.
Jullie kunnen de grond ook herbestemmen in samenwerking met burgerinitiatieven, bijvoorbeeld:
Nieuwe natuur
Als de grond in een gebied ligt waar nieuwe natuurgebieden gaan komen, bestem deze dan voor nieuwe natuur. Of bestem de grond voor bos. Dat kan inkomsten uit houtproductie opleveren. Er is subsidie voor de planvorming, voor de aanleg en ter compensatie van de waardedaling als de grond van een agrarische naar een natuurbestemming overgaat. Bij een keuze voor bos, is het wel van belang specifieke bos-ecologische kennis en -beheer in te schakelen.
Verkoop
Ook het verkopen van de grond kan een (allerlaatste) optie zijn. Jullie kunnen dan in overweging nemen om ook in het proces van verkoop en het omgaan met de opbrengsten voor een duurzame optie te kiezen. Denk er goed over na aan welke partij jullie de grond verkopen en neem bovenstaande overwegingen daarin mee. Is het mogelijk om met een burgerinitiatief een (nieuwe) gemeenschap aan de grond te verbinden? En zoeken jullie een duurzame manier om je geld te beleggen of investeren, kijk dan eens in de toolkit onder geld.
Draag bij aan natuurverrijking door het aanleggen van een poel, natuurvriendelijke oevers, het planten van knotbomen, hagen, kruidenrijke graslanden, bloemrijke randen of weidevogelbeheer. Dat kan vaak zonder vergunning en met subsidie van provincie of gemeente.
Kijk ter inspiratie eens op
Maatschappij van Welstand en Kerk in Actie zijn dragers van GroeneKerken
Meld je aan voor onze nieuwsbrief
Postadres:
Postbus 655
3800 AR Amersfoort
IBAN: NL13 FVLB 0699 3233 20 (ANBI) t.n.v. Maatschappij van Welstand o.v.v. GroeneKerken
GroeneKerken