5.6 – Zonnepanelen

Geupdate op: 10 november 2024

Introductie - De zon als bron van energie

De zon is voor de aarde en haar bewoners een onmisbare bron. In de natuur zien we al zoveel prachtige mechanismen om de energie van de zon te gebruiken. Wat mooi dat wíj in deze tijd ook de zon als energiebron kunnen gebruiken voor onze gebouwen!

Natuurlijk vraagt de productie van zonnepanelen ook grondstoffen. Maar bij de productie van elektriciteit stoten zonnepanelen geen CO2 uit. In Nederland wekt een zonnepaneel in ongeveer 1 à 2 jaar evenveel energie op als nodig was om het zonnepaneel te fabriceren. De huidige generatie zonnepanelen gaat relatief lang mee (ongeveer 25 jaar) en de mogelijkheden voor recycling van oude zonnepanelen zijn in ontwikkeling.

Dus ook voor jullie kerkgebouw is investeren in zonnepanelen een duurzame keuze. Zie pastorie en andere gebouwen voor zonnepanelen op overige gebouwen.

De mijnbouw en de productie van zonnepanelen hebben milieueffecten en sociaal- economische effecten. Over het algemeen scoren Europese zonnepanelen beter. We geven je informatie over een keurmerk (en wat te doen bij het ontbreken daarvan).

Misschien is het voor jullie kerk interessant om mee te doen aan een zonnestroomproject via een energie-coöperatie.

“Misschien is het voor jullie kerk interessant om mee te doen aan een zonnestroomproject via een energiecoöperatie.”

Inhoudsopgave

Is ons dak geschikt voor zonnepanelen?

Om zonnepanelen te plaatsen heb je óf een plat dak nodig (behalve als dit door andere delen van het gebouw in de schaduw ligt) óf een schuin dak dat idealiter op het zuiden, zuidwesten of zuidoosten gericht is. Ook met twee schuine daken, één op het oosten en één op het westen, zijn zonnepanelen een goede keuze, ook al is het rendement iets lager dan bij een dak op het zuiden.

Het dak moet voldoende draagcapaciteit hebben. Vooral bij platte daken met een licht stalen of houten dakconstructie kan de belasting met een zonnestroomsysteem te zwaar zijn. Hebben jullie hier twijfels over, schakel dan altijd een constructeur in om te bepalen of het dak qua draagkracht geschikt is.

Is er sprake van een monumentaal gebouw of een beschermd stads- of dorpsgezicht? Dan is een omgevingsvergunning nodig. Voor niet-monumentale panden heeft elke gemeente ook nog welstandseisen, die jullie voor de zekerheid kunnen raadplegen. Dit zijn over het algemeen voor de hand liggende punten zoals regelmatige rangschikking in een rechte lijn.

Als jullie kerkgebouw een monument is, kan de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed je ook op weg helpen. Omdat de overheid het belangrijk vindt dat monumenten verduurzaamd worden, kan er vaak meer dan je denkt!

5 Boogje Energie Water

Het is verstandig om verschillende offertes van installateurs aan te vragen. Ook is het slim om te kijken of er in de buurt of vanuit de gemeente misschien een collectieve inkoopactie is waar jullie aan mee kunnen doen. Vraag bij groene kerken in jullie omgeving naar ervaringen.

Het aanbrengen van zonnepanelen is een kwestie van maatwerk, zeker op een kerkgebouw. Verwacht dan ook van een installateur dat deze bij jullie langskomt om de situatie ter plekke op te nemen. Maak daarbij afspraken over de lay-out van het zonnestroomsysteem, het kabelverloop, de plaats van de omvormer en de noodzakelijke werkzaamheden in de meterkast. Alleen op deze manier kan er een goede offerte uitgebracht worden.

Kijk ook op de website van de installateur of vraag na of de installateur staat ingeschreven in het Erkenningsregister EVI. Als de installateur een VCA-certificaat heeft, strekt dat tot aanbeveling.

Helaas is er niet één universeel keurmerk waar alle installatiematerialen inclusief zonnepanelen aan moeten voldoen en waarmee je zaken zoals dwangarbeid, uitbuiting, milieuvervuiling of afvaldumpen kunt uitsluiten.

Er bestaat wel het Nederlandse cradle-to-cradle instituut, dat bedrijven en producten keurmerken geeft als ze circulair produceren. Er wordt daarbij ook gekeken naar het gebruik van energie en water én naar social fairness. De Europese zonnepanelen van Solitek hebben een cradle-2-cradle gold certificate. Goed om te weten: normaal gesproken noemen we geen namen van commerciële bedrijven, maar hier maken we een uitzondering omdat dit bedrijf – voor zover wij kunnen overzien – de enige is die de gold standaard haalt. Op de website vind je ook zonnepanelen met de ranking silver.

Als kerk kun je in ieder geval naar dit cradle-2-cradle (c2c) certificaat vragen. Het antwoord zal helaas heel vaak zijn dat een installateur nog nooit van dat keurmerk gehoord heeft en geen producten voert die daaraan voldoen. Maar… als niemand ernaar vraagt, zien bedrijven ook geen noodzaak om iets met dat keurmerk te doen. Dus vraag ernaar! En misschien hebben jullie toch gelegenheid om te zoeken naar een installateur die het keurmerk wél heeft.

Verdient de investering zich terug?

Zonnepanelen zijn financieel een goede investering. Het rendement van de nieuwe generatie zonnepanelen is zodanig dat ze zichzelf altijd terugverdienen in een vermindering van je energiekosten. Eerder was de terugverdientijd van zonnepanelen ongeveer zeven jaar. Met de afbouw van de salderingsregeling wordt dit iets langer, ook afhankelijk van de ontwikkeling van de prijzen voor energie.

Als kerk kom je niet in aanmerking voor de 0% BTW regeling die wel geldt voor woningen. Je betaalt dus als kerk voor de zonnepanelen incl. 21% BTW. We weten niet zeker of je deze BTW kunt terugvragen en zoeken dat voor je uit! Houd dus deze pagina in de gaten, of stuur ons een mail.

Er zijn ook subsidies mogelijk voor verduurzaming van kerkgebouwen. Kijk bij Ontzorgingsprogramma maatschappelijk vastgoed en fondsen.

Voordat tot de keuze voor zonnepanelen wordt overgegaan, is het goed om met de betrokken mensen van het beheer en/of het bestuur van de kerk in gesprek te gaan over wat jullie doel is met zonnepanelen. Is dit alleen een financieel plaatje voor minder energiekosten? Of is het doel ook verduurzaming en een steentje bijdragen aan een goed beheer van de aarde? Vanuit duurzaamheid gezien is investeren in zonnepanelen altijd een goede keuze, ook als de terugverdientijd langer of minder zeker is.

“Vanuit duurzaamheid gezien is investeren in zonnepanelen altijd een goede keuze, ook als de terugverdientijd langer of minder zeker is.”

5 Boogje Energie Water

Salderingsregeling voor stroom van jullie zonnepanelen

 
Als jullie meer stroom opwekken met jullie zonnepanelen dan jullie op een bepaald moment gebruiken, kunnen jullie deze terugleveren op het stroomnet voor een vast tarief. Dit bedrag wordt vervolgens als korting teruggegeven op de stroom die jullie op andere momenten gebruiken, zoals ’s nachts en ’s winters. Deze regeling wordt in de komende jaren waarschijnlijk afgebouwd, in één keer of stapsgewijs. Hoe en wanneer dit precies gebeurt, is afhankelijk van de politiek.

In de afgelopen jaren was de richtlijn dat zonnepanelen zich in ongeveer 7 jaar terugverdienen. Omdat zonnepanelen ongeveer 25 jaar meegaan, kun je dan nog 15-20 jaar profiteren van ‘gratis’ zonne-energie. Waarschijnlijk wordt de terugverdientijd met de afbouw van de salderingsregeling iets langer. Vanuit het oogpunt van zorg voor de aarde loont investeren in zonnepanelen altijd!

Groene kerk in de praktijk

Kijk hoe zij '5 - Energie en water' in de praktijk brengen

Andere thema's uit 5 - Energie en water: