4.8 – Pastorie en andere gebouwen

Geupdate op: 8 november 2024

Introductie - Een goed rentmeester van woningen van de kerk

Veel geloofsgemeenschappen beheren woningen. Denk aan pastorieën, kosterswoningen, maar ook diaconiehuizen. Dit zijn vaak gebouwen met historie, maar ze zijn niet altijd even duurzaam. Om de gebouwen geschikt te maken voor de toekomst is verduurzaming nodig.

Als je in gesprek gaat over het beheer en de verduurzaming van deze gebouwen, is het goed om niet direct naar kostenplaatjes te kijken. Begin het gesprek eens over wat het doel van deze gebouwen is voor de geloofsgemeenschap. Waarom zijn deze gebouwen ooit bij de kerk gekomen, met welke intentie? En als je kijkt naar de missie van de kerk, nu en in de toekomst, welke bijdrage zouden deze gebouwen hieraan kunnen leveren?

Probeer met elkaar in te vullen wat goed rentmeesterschap betekent voor deze gebouwen, voor eventuele huurders, voor de maatschappelijke betekenis die jullie als kerk willen hebben, voor verantwoord beheer van financiën en voor de zorg voor de schepping.

Hieronder delen we de mogelijkheden die er zijn voor de financiering, en een aantal aandachtspunten bij het verduurzamen van overige gebouwen in bezit van de kerk.

Voor het verduurzamen van monumentale gebouwen met een kantoor- en/of woonfunctie kun je je oriënteren op:

“Als je in gesprek gaat over het beheer en de verduurzaming van deze gebouwen, is het goed om niet direct naar kostenplaatjes te kijken.”

Inhoudsopgave

Oplossingsrichtingen financiering verduurzamen pand

Welke mogelijkheden zijn er om de financiering van verduurzaming van een pand dat verhuurd wordt, rond te krijgen? We zetten de oplossingsrichtingen op een rij:

  • Sluit een overeenkomst met de huurder over een bijdrage in de investering.
  • Onderzoek of de huurder zelf wil investeren.
  • Sluit een energiecontract af met de huurder en kom een prijs overeen die een deel van de investering dekt.
  • Overweeg om het pand te verkopen, als verduurzamen geen optie is.
  • Overweeg om een pastorie te vervangen door een kleinere, moderne woning, als verduurzamen geen optie is.
4 8 Pastorie
  • Je kunt van zittende huurders geen vergoeding eisen voor het financieren van het verduurzamen van een woning. Wel kun je bij het vertrek van de huurders, na het verduurzamen van een woning, de huur verhogen. In het geval van zittende huurders is het goed om altijd het gesprek aan te gaan over een redelijke bijdrage, want de huurder profiteert natuurlijk mee van de lagere energierekening.
  • Ook huurders kunnen besluiten om zelf te investeren in de verduurzaming van het pand, mits de kerk als verhuurder daarmee instemt. Bij vertrek van de huurders betaalt de verhuurder dan de restwaarde van bijvoorbeeld de zonnepanelen. Voordeel is dat particulieren meer belastingvoordeel hebben bij de aanschaf van bijvoorbeeld zonnepanelen.
  • Uitzondering PKN-predikant. De woonbijdrage voor de predikant is in de PKN gekoppeld aan de WOZ-waarde van de woning. Het is daarom niet mogelijk om een bijdrage van de predikant te vragen door bijvoorbeeld een hogere huur. Wel kun je apart afspraken maken over een maandelijkse bijdrage aan bijvoorbeeld de investering voor zonnepanelen. Er is echter geen kettingbeding mogelijk: met een volgende predikant moet je opnieuw afspraken maken.
  • Als een kerkgemeente bijvoorbeeld zonnepanelen op de pastorie legt en daardoor energie levert, dan is het heel redelijk dat de kerk daarvoor een prijs in rekening brengt (eventueel inclusief BTW). Je bent dan als kerkgemeente feitelijk energieleverancier.
  • Het gesprek over het verduurzamen van een pand kan ook aanleiding zijn om andere opties te overwegen. Soms blijkt het verduurzamen van bijvoorbeeld een oude monumentale pastorie heel kostbaar of complex. Misschien blijkt een erg groot huis minder geschikt als woning voor een predikant en kan die beter worden vervangen door een kleinere woning.
  • Een groter pand dat nu gebruikt wordt als pastorie, kan misschien heel geschikt blijken voor andere doeleinden, waardoor een investering in verduurzamen haalbaarder wordt. Denk daarbij bijvoorbeeld ook aan maatschappelijke functies als een gezinshuis, een woongemeenschap of de opvang van statushouders. Daarmee dragen jullie als kerk op een heel zichtbare manier bij aan de gemeenschap.

Groene kerk in de praktijk

Kijk hoe zij '4 - kerkgebouw' in de praktijk brengen

Andere thema's uit 4 - kerkgebouw: