10.3 – Duurzaam geven

Geupdate op: 29 oktober 2024

Introductie - Zorg voor de schepping als diaconale taak

De zorg voor wie kwetsbaar is en niet wordt gehoord, hoort van oudsher bij de kerk. Deze taak is gewoonlijk ondergebracht bij de diakenen, die als taak hebben de geloofsgemeenschap als geheel hierbij te betrekken.

De zorg voor de schepping wordt in steeds meer kerken ook als een diaconale taak gezien, want ook de schepping is kwetsbaar en haar stem wordt niet altijd gehoord. Bovendien raken milieuproblematiek en de klimaatcrisis in de eerste plaats de meest kwetsbare mensen in het mondiale Zuiden, die vaak beperkte mogelijkheden hebben om voor zichzelf op te komen. Het steunen van herstel van de schepping en klimaatrechtvaardigheid past dan ook binnen de diaconale roeping van de gemeente.

“Het steunen van herstel van de schepping en klimaatrechtvaardigheid past binnen de diaconale roeping van de gemeente.”

Inhoudsopgave

Geven voor herstel van de schepping en klimaatadaptatie

‘Als we zorgen voor de schepping, eren we de Schepper. Als we zorgen voor de plekken waar onze naasten leven, ver weg en dichtbij, laten we onze naastenliefde zien.’

(Church of England, Environment in worship, prayer and teaching (vertaald))

Geven aan organisaties die bijdragen aan het herstel van de schepping past binnen de diaconale roeping van de kerk. Denk daarbij aan bescherming van natuur, herstel van biodiversiteit, herstel van de bodem, het aanplanten van bos of bescherming tegen erosie. Er zijn ook veel organisaties waar de zorg voor de schepping en de zorg voor de mensen samenkomen.

Wereldwijd komen de gevolgen van de klimaatcrisis het hardst en het snelst neer bij mensen die het minst hebben bijgedragen aan de oorzaken ervan en die de minste mogelijkheden hebben om zich ertegen te beschermen. Overweeg dus om te geven aan projecten die deze kwetsbare gemeenschappen ondersteunen, zodat deze zich tegen de gevolgen van klimaatverandering kunnen beschermen, door bijvoorbeeld hun landbouwmethoden, huishouden en hun gebouwen aan te passen of zich als gemeenschap gezamenlijk voor te bereiden op overstromingen of stormen.

10 4 Collecteren

Herstel van de schepping

  • A Rocha is een wereldwijde christelijke natuurorganisatie, die bijdraagt aan natuurbehoud. In Nederland beheren lokale groepen van A Rocha natuurgebieden en bevordert A Rocha bewustwording rond de zorg voor de schepping.
  • Er zijn veel organisaties die het aanplanten van bomen en struiken stimuleren. We geven hier een paar voorbeelden.
    Meer Bomen Nu
    Trees for All
    Hoopheggen
    Stichting Groener
  • De kerkbossen in Ethiopie zijn een heel oud en bijzonder voorbeeld van hoe kerk-zijn en zorg voor de schepping kunnen samengaan. Via Tearfund kun je de Church Forests steunen.

Klimaatadaptatie

  • Via Fairclimatefund kun je projecten steunen die bijdragen aan klimaatadaptatie, zoals projecten voor herbebossing en schone kooktoestellen. Bij Fairclimatefund kun je ook terecht als je je eigen CO2-uitstoot wilt compenseren.
  • Kerk in Actie ziet bij veel partners problemen door klimaatverandering. In de Choco-regio in Colombia ondersteunt Kerk in Actie de ontwikkeling van duurzame landbouwtechnieken. Vrouwen en jongeren spelen hierin een belangrijke rol.

Geven voor bewustwording en opkomen voor recht

‘Ik dacht dat het verlies aan biodiversiteit, het instorten van ecosystemen en klimaatverandering de grootste problemen waren, en dat we die met wetenschappelijke onderzoek konden oplossen. Maar ik had het mis. De grootste milieuproblemen zijn egoïsme, hebzucht en onverschilligheid. Om met die problemen om te gaan, hebben we een culturele en spirituele transformatie nodig.’

(Gus Speth, wetenschapper, auteur en topadviseur over klimaatverandering)

We hebben inzicht, bewustwording en oefening nodig als we een verandering willen in onze omgang met de schepping. Gezamenlijk, bijvoorbeeld binnen de context van een geloofsgemeenschap, werkt dit beter dan alleen.

De kerk is geroepen om op te komen voor wie geen stem heeft. Er zijn veel plekken waar kwetsbare gemeenschappen niet in staat zijn zichzelf te beschermen. Mensen die in de knel komen – daar waar geld wordt verdiend ten koste van hen en hun leefgebied – verdienen ondersteuning als ze voor hun rechten opkomen. Het (financieel) bijdragen aan organisaties die voor hun rechten opkomen, kan daarom passen in de roeping van de kerk.

Ook zijn er organisaties die financiële instellingen en bedrijven aanspreken op hun investeringen, of divestment in schadelijke bedrijfsvoering stimuleren.

“De grootste milieuproblemen zijn egoïsme, hebzucht en onverschilligheid.”

10 4 Collecteren

Bewustwording

  • Stichting Genoeg om te leven is een grassroots-beweging die vanuit christelijke waarden streeft naar een vreugdevoller leven binnen de draagkracht van de aarde.
  • GroeneKerken wil geloofsgemeenschappen ondersteunen met het zetten van groene stappen, omdat de zorg voor de schepping in het hart van het christelijk geloof is. Organiseer bijvoorbeeld een collecte op of rond Wereldgebedsdag voor de aarde (1 september).

Opkomen voor recht

  • Kerk in Actie ondersteunt gemeenschappen in Indonesië en Papoea in het opkomen voor hun rechten, als hun omgeving wordt bedreigd door de komst van bijvoorbeeld mijnbouw of palmolieplantages.
  • Eén van de speerpunten van de internationale Laudato Si’-beweging is divestment, waarbij kerken en andere organisaties worden gestimuleerd om hun geld weg te halen uit schadelijke investeringen.
  • Just Enough is een organisatie die mensen bewust maakt van de impact van bepaalde producten, en die mensen mobiliseert om bedrijven die die producten op de markt brengen aan te spreken.

Tip: Organiseer eens een omgekeerde collecte, waarbij mensen iets uit de schaal of collectezak halen i.p.v. geld geven. Bijvoorbeeld een briefje met een groene opdracht waarmee mensen in de week erna thuis of in de buurt aan de slag gaan.

Groene kerk in de praktijk

Kijk hoe zij '10 - Geld' in de praktijk brengen

Andere thema's uit 10 - Geld: