De kracht van samen! 

Harold Lever is in het dagelijks leven betrokken bij Bouwend Nederland. Hij buigt zich over vraagstukken van ondergrondse infrastructuur – de energiekabels – om de energietransitie in goede banen te leiden. Een hele uitdaging, want hoe doe je dat slim en efficiënt en hoe zorg je voor voldoende vakmensen? Harold is echter óók voorzitter van het stichtingsbestuur van klooster Nieuw Sion bij Deventer. “In het klooster kun je ervaren wat genieten van genoeg is, en dat dat ook heel vreugdevol kan zijn.” 

Hoe ben je betrokken geraakt op Nieuw Sion? 

“We wonen in Diepenveen, een afstand van zo’n twintig minuten fietsen. Acht jaar geleden startte het initiatief van het klooster. Een vriend was betrokken bij de initiatieffase en zei ‘echt iets voor jou!’. Dat klopte ook wel, want ik was al een aantal keren in Taizé en Iona geweest.” 

Wat sprak je in het bijzonder aan? 

“In het begin was ik vooral betrokken door het bijwonen van de vieringen. We bidden hier de getijdengebeden op een moderne manier, maar wel geworteld in de traditie. Het is bijzonder dat we in het begin met maar drie of vier mensen bij elkaar kwamen. Als er tegenwoordig minder dan vijftien mensen zijn, vinden we het heel rustig. En dat elke dag!” 

“We bidden hier de getijdengebeden op een moderne manier, maar wel geworteld in de traditie.“

Wat zijn de getijdengebeden precies? 

“Het getijdengebed is een moderne voortzetting van de traditie van de monniken. Zij bidden zeven keer per dag, vanaf 4 uur ‘s ochtends. Wij kiezen voor vier vieringen van een halfuur, tussen 8 uur in de ochtend en half 10 ‘s avonds. De vieringen bestaan uit psalmen en liederen, stilte en een meditatief gebed. Het gebed om 12 uur is vaak een stiltegebed, mensen kunnen dan zelf hun eigen halfuur vormgeven.”  

Het begon met samen bidden en nu ben je stichtingsvoorzitter… 

“Vanwege mijn dagelijkse werk in de energietransitie, heb ik eerst meegedraaid in een duurzaamheidscommissie. Het klooster heeft oude gebouwen en er waren veel problemen met de energievoorziening. Als we een bepaald gebouw van het klooster aanpakken, dan gaan we dat ook verduurzamen door isolatie, een warmtepomp en zonnepanelen. Voor de DUMAVA subsidie werden we eerder uitgeloot, maar we gaan nu voor herkansing. Er is een totaalplan voor het hele complex om van het gas af te komen, maar er is nog een barrière van een paar miljoen. Uiteindelijk werd ik bestuurslid en toen voorzitter.” 

Waarom een stichting met een bestuur?  

“De stichting is opgericht omdat een juridische entiteit nodig was. Toen de monniken hier acht jaar geleden vertrokken, heeft stichting IJssellandschap het grootste deel van de gronden gekocht. Stichting Nieuw Sion ontfermde zich over het kloostercomplex met nog wat grond eromheen. Voor de onderhoudsintensieve gebouwen betaalden we een geringe prijs. Daarna kwam er snel groei, met vrijwilligers, een betaalde staf en bewoners in het klooster. Het bestuur bewaakt de koers op hoofdlijnen. De initiatiefnemer van de stichting, pastor Peter Dullaert, is nog altijd betrokken. En de abdis van Koningsoord is toegetreden tot het bestuur vanwege de band met Cisterciënzers.” 

Het lijkt me ongelooflijk ingewikkeld om Nieuw Sion financieel gezond te houden… 

“De belangrijkste bron van inkomsten zijn onze eigen programma’s: stilteretraites, natuurretraites, pelgrimstochten, leiderschapstraining in de stijl van Benedictus, een labyrint driedaagse. Delen van het kloostercomplex zijn beschikbaar voor verhuur. We hebben gastenkamers en bewoners betalen – bescheiden – huur. 8% van onze inkomsten zijn giften. Giften maken het mogelijk net iets extra’s te doen. Zo is de nieuwe kas traditioneel gebouwd en daardoor mooier dan de standaard.” 

Hoeveel vrijwilligers zijn betrokken bij Nieuw Sion? 

“Inmiddels zijn er 200 vrijwilligers! Onder de vrijwilligers rekent trouwens niet ieder zich tot de geloofsgemeenschap; ze vinden het een mooi initiatief, of houden van oude gebouwen. Er werken vrijwilligers mee aan de verbouwing, in de tuin, de moestuin, de koffieschenkerij of de bierbrouwerij. Het is een duurzame manier van omgaan met voedsel, lokaal en zonder bestrijdingsmiddelen. We hebben witbier met vlierbloesem!” 

Kun je de gasten van Nieuw Sion typeren, waarom komen mensen hier? 

“Dat is heel wisselend. Gasten komen langs voor koffie, een retraite, er zijn vakantiegangers maar ook bewoners uit de buurt. Afgelopen zomer was ik een week poortwachter. Het is leuk om mensen te ontvangen, maar nog leuker om bij hun vertrek alle verhalen te horen. Het gaat dan vooral over rust en ontspanning, stilte ervaren, het getijdengebed. Soms is het meer de blik in hun ogen dan dat ze het onder woorden kunnen brengen. Dat je een klooster nodig hebt om dat te ervaren…” 

Hoe bewaren jullie de band met de kloostertraditie? 

“We onderhouden een officieuze band met de Cistercienzer traditie. Om te beginnen met de monniken die hier woonden en naar Schiermonnikoog zijn verhuisd. Abt Alberic en andere broeders komen met regelmaat langs. Sinds anderhalf jaar hebben we ook contact met de trappistinnen van Abdij Koningsoord. Wat opvallend is: protestanten hebben behoefte aan kloosterleven en de katholieken minder, maar de traditie moet wel gevoed worden!” 

Wat zijn de sleutelbegrippen voor het succes van Nieuw Sion? 

“Het samen doen, onderdeel zijn van een gemeenschap, dat is belangrijk. Je kunt er samen de schouders onder zetten en plezier aan beleven. Het is belangrijk om vrijwilligers aan je te binden. Een overwoekerde moestuin aanpakken vindt niet iedereen leuk, maar als je het samen doet en plezier hebt, dan wordt het wel ineens leuk. Als mensen het plezier zouden kwijtraken, zouden we dit niet kunnen doen.” 

En hoe geldt dat voor de gasten? 

“Zakelijk kom ik veel mensen tegen die zonder derde vakantie niet het jaar hadden dat ze wilden. Veel mensen ontvluchten de dagelijkse realiteit, er is onderliggende onvrede. Maar als het steeds meer moet zijn, dan wordt ook de belasting van de aarde groter. Kun je tevreden zijn met jezelf, met de mensen om je heen, je dagelijkse leven? In het klooster kun je ervaren wat genieten van genoeg is, en dat dat ook heel vreugdevol kan zijn. Het geluk van genoeg! Kom langs en probeer het zelf!”