GroeneKerken-dag

12 oktober

10.00-16.00 uur

Geertekerk (Geertekerkhof 23) in Utrecht.

Thema: Omdat de schepping roept om een kerk die zorg draagt

Zijn jullie al een groene kerk of overweeg je om je aan te sluiten bij het netwerk van groene kerken? Ben je op zoek naar inspiratie en bondgenoten? Kom dan naar de GroeneKerken-dag! Hier ontmoet je honderden kerkvergroeners en kun je je laten inspireren én jouw eigen verhaal met anderen delen. Er zijn workshops die jou en je kerk verder helpen, muziek van Schrijvers voor Gerechtigheid, creativiteit en saamhorigheid en natuurlijk een heerlijke lunch om met elkaar van te genieten. Tijdens de GroeneKerken-dag zal een gedeelte van de expositie ‘Heel de Aarde’ van ArsProDeo getoond worden. 

Kosten €34,50

(inclusief koffie/thee, lunch en borrel na afloop)

Programma

Tijdens het aanschaffen van je ticket geef je gelijk aan welke workshop je wilt volgen in ronde 1 en in ronde 2. Hieronder volgt een overzicht van de verschillende workshops en in welke ronde ze gegeven worden.

Let op:

  • Niet elke workshop is te volgen in beide rondes.
  • Na intekenen voor workshops is geen wijziging meer mogelijk. En: vol is vol. 

Dagvoorzitter Jan Wolsheimer leidt het programma: 

Workshopronde 1
(ochtend)

Workshops met een sterretje * achter het nummer vinden plaats op loopafstand van de Geertekerk.

thumbnail foto Tjirk
Workshop 1A

‘Genieten van genoeg’
Tjirk van der Ziel en Daan Savert

Groen denken en doen is in veel kerken en geloofsgemeenschappen nog meestal een ‘sluitstuk’, maar wat als je dit nu zou omdraaien, dus het vertrekpunt laat zijn? Biedt dat misschien kansen om als kerk- en geloofsgemeenschap groen én sociaal te worden? Voor het boek Groen & Solidair bezocht Tjirk van der Ziel kerken en kloosters in Nederland. Vanuit hun ervaringen wil laat hij aan de hand van praktische stappen zien hoe je een verbinding kunt leggen tussen groene en sociale activiteiten. Bovendien: naast alle initiatieven vanuit de overwegend seculiere samenleving heb je als kerk en geloofsgemeenschap een extra dimensie te bieden, met aandacht voor wat het goede leven wérkelijk inhoudt.

Aansluitend zal Daan Savert vertellen over stilte en traagheid als vormen van groen verzet. Daan woonde in de leefgemeenschap het Jeannette Noëlhuis in Amsterdam Zuidoost, en werkte als projectcoördinator van de Laudato Si’ Alliantie. Inmiddels is hij woonachtig in Arnhem en werkt hij als (leken)-voorganger, boekvertaler en postbezorger. Met stilte en traagheid als waarden probeert hij, met vallen en opstaan, te leven van genoeg.

 

Tjirk van der Ziel is economisch geograaf en ruraal socioloog. Ook studeerde hij journalistiek. Hij schrijft verhalen over mens en natuur/landschap/platteland, ecotheologie, milieufilosofie en groene spiritualiteit.  

Alfred Slomp vierkant
Workshop 1B

‘Hoop in de crisis’
Alfred Slomp

Steeds vaker horen we via allerlei nieuwsmedia zorgelijke berichten over onze aarde. De crisissen buitelen bijna over elkaar. Wat doet dat met ons? De een schiet in een fanatieke actiemodus, de ander reageert gelaten ‘ik kan er toch niets aan doen’.  
In ‘Hoop in de crisis’ zoeken we met elkaar naar hoop in een snel veranderende wereld. En denken we na over ons christelijke geluid in een post-seculiere samenleving. In deze nieuwe interactieve workshop neemt Alfred Slomp op zijn eigen energieke wijze je mee aan de hand van het bekende lied ‘Zing, vecht, huil, bid, lach, werk en bewonder’.

Zing – er zit hoop in samen zingen, samen woorden geven aan herstel, samen protesteren… Vecht – kun je je laten inspireren door thema’s uit de Bijbel… Huil – er zit enorm veel kracht verborgen in rouw en verdriet, maar tegelijkertijd ook schoonheid… Bid – hoe kan je verbondenheid met God je helpen... Lach – blijf oog houden voor het mooie en geniet in vreugde… Werk en bewonder – hoe meer je je verwondert over de grootsheid van schepping, hoe meer je in actie wilt komen om dit te behouden. 

De kracht van de workshop zit in de groepsinteractie, in de ontspannen verhouding tussen urgentie en humor en in de open uitnodiging om je eigen duurzame weg te gaan. 

Alfred Slomp geeft sinds 2014 interactieve workshops over duurzaam leven die al vele mensen hebben geïnspireerd tot het maken van andere keuzes. 

Inge links en Marianne rechts vierkant
Workshop 1C*

‘Klimaatvriendelijke keuzes vanzelfsprekend’ (klimaatpsychologie)
KlimaatGesprekken

Klimaatverandering raakt ons allemaal, en zo’n 75% van de Nederlanders maakt zich daar zorgen over. Jij waarschijnlijk ook. Maar wat kun je doen? En, hoe praat je met anderen over je zorgen en oplossingen? In deze interactieve workshop gaan we op een praktische en leuke manier met elkaar ervaren hoe je een verschil kunt maken en hoe je anderen daarbij kunt betrekken door middel van effectieve gesprekken. We geven je handvatten gebaseerd op klimaatpsychologie voor het voeren van een klimaatgesprek en gaan we daar samen mee oefenen. Dit doen we vanuit de uitgangspunten van KlimaatGesprekken: met hoop, humor en handelingsperspectief. We reiken je gesprekstechnieken aan om open en onbevooroordeeld een lastig klimaatgesprek aan te gaan, zonder te polariseren, te oordelen of te overtuigen. Zodat je een prettig gesprek kunt voeren en een waardevolle ontmoeting kan hebben waarmee je je handafdruk – je positieve invloed op anderen om ook duurzamere keuzes te maken – vergroot. 

Deze workshop is een proeverij van de zesdelige workshopreeks Klimaatgesprekken die door het hele land gegeven wordt. 

Groene ambassadeur Marianne de Fouw (r) zet zich graag in voor GroeneKerken en A Rocha. Groene denker-doener Inge Luyten (l) zet zich op allerlei manieren in voor een mooiere wereld, onder andere als transitiemaker bij Squarewise. 
Beiden zijn coach bij KlimaatGesprekken en geven workshops en inspiratiesessies die helpen om klimaatvriendelijke keuzes te maken en het klimaatgesprek aan te gaan. 

jan van der stoep vierkant
Workshop 1D*

‘Voedsel, landgebruik en rentmeesterschap’
Jan van der Stoep

Landbouw en natuur staan in ons land steeds meer op gespannen voet met elkaar. Sommigen menen dat we moeten inzetten op efficiënte en hoogtechnologische productie van ons voedsel zodat we meer land kunnen teruggeven aan de natuur. Anderen pleiten juist voor meer kleinschalige, natuur-inclusieve vormen van landbouw waarbij we het land delen met ander organismen, en genoegen nemen met een lagere opbrengst. Ook zien we steeds meer initiatieven van gemeenschapslandbouw (community-supported agriculture) ontstaan, oftewel vormen van samenwerking tussen boeren en burgers. De Bijbel spreekt over een innige verbondenheid tussen mens en aarde. Adam en adamah horen bij elkaar (Gen 2:7). Wat betekent dit voor het gebruik van kerkelijke gronden en voor de betrokkenheid van gelovigen bij de huidige landbouwproblematiek?

Jan van der Stoep is bijzonder hoogleraar christelijke filosofie aan Wageningen University & Research. 

Lowlander Sandra Ball
Workshop 1E*

‘Groen denken en doen: hoe breng ik mijn kerk in beweging?’
Lowlander Project

Lowlander Project begeleidt groepen die een sociale of maatschappelijke beweging willen opbouwen of versterken. Het is vaak lastig om nieuwe mensen te vinden en helemaal om hen te binden voor een langere tijd. Dat werkt frustrerend en belemmerend en ongemerkt kun je jouw frustratie of teleurstelling uitstralen. Of je kunt het probleem zo bagatelliseren dat mensen geen noodzaak voelen om hier ook energie in te steken. Dus als eerste leren wij mensen om wel verontwaardiging over de milieu- en klimaatproblematiek over te brengen. Om de urgentie uit te leggen. Maar om ook hoop te geven. Waarom heb je elkaar nodig? Het is een balanceer-act tussen de problemen en de mogelijkheden. In de workshop gaan wij dit met je oefenen. 

Hoe komt het dat je hier zoveel over weet? 

Ik, Sandra Ball, ben medeoprichter van het Lowlander Project. Wij leren mensen ‘organizen’, een methode die in Engelstalige landen heel bekend is. Deze methode leert mensen om samen met anderen op te komen voor hun rechten; en om te ‘strijden’ voor rechtvaardigheid, gelijkheid, en een betere toekomst. Wij geven praktische handvatten om dit te realiseren. Het Lowlander Project heeft jarenlange ervaring opgedaan en kennis opgebouwd bij uiteenlopende maatschappelijke bewegingen – zowel kerkelijke groepen en buurtwerkers als milieu- en mensenrechtenorganisaties. 

Wat is een belangrijke les die je wil meegeven?  

Het begint met het bouwen aan een relatie. Pas daarna kun je mensen vragen om mee te doen. We zien in de praktijk vaak dat mensen in hun enthousiasme deze fase overslaan en gelijk op zoek gaan naar nieuwe werkgroepleden. Maar dan is de kans dat je mensen meekrijgt, veel kleiner. Veranderingen gaan langzaam en zijn een kwestie van 1+1+1 et cetera. Je hoeft niet gelijk de hele kerk te overtuigen. Maak je geen zorgen als de kerkleiding niet direct enthousiast is. Wat er nu niet is, kan nog komen. Laat zien dat jouw werkgroep pit heeft en volhardt. Het enthousiasme komt later.

Workshopronde 2
(middag)

Workshops met een sterretje * achter het nummer vinden plaats op loopafstand van de Geertekerk.

David Onnekink
Workshop 2A

‘Woorden en beelden over zorg voor de schepping’
David Onnekink

Discussies onder christenen over zorg voor de schepping zijn meestal theologisch van aard (wat zegt de Bijbel?), maatschappelijk (moeten we niet gewoon in actie komen?) of natuurwetenschappelijk (wat zijn de feiten?). In deze workshop onderzoeken we een andere dimensie, namelijk onze cultuur. Boeken, muziek en schilderijen kunnen onze visie op de schepping op een heel andere manier sturen en hebben een enorme invloed op hoe we in het leven staan. In deze workshop onderzoeken we welke woorden en beelden bepalend zijn voor onze houding ten aanzien van de schepping. Waarom beelden christelijke ansichtkaarten en schilderijen zo vaak de natuur af? Wat is de invloed van populaire muziek zoals die van Larry Norman op ons beeld van de schepping? En wat hebben populaire boeken als Tolkiens In de ban van de ring met scheppingszorg van doen? We onderzoeken hoe die woorden en beelden werken en kunnen worden ingezet om scheppingszorg onder de aandacht te brengen

David Onnekink is universitair hoofddocent geschiedenis van internationale betrekkingen aan de Universiteit Utrecht. Hij is geïnteresseerd in de mondiale geschiedenis van protestantse zending (1520-2020), in het bijzonder in relatie tot ecologische vraagstukken. Sinds 1 januari 2024 is hij aangesteld als bijzonder hoogleraar op de Martine Vonk Leerstoel voor Christelijk Ecologisch Denken. 

Alfred Slomp vierkant
Workshop 2B

‘Hoop in de crisis’
Alfred Slomp

Steeds vaker horen we via allerlei nieuwsmedia zorgelijke berichten over onze aarde. De crisissen buitelen bijna over elkaar. Wat doet dat met ons? De een schiet in een fanatieke actiemodus, de ander reageert gelaten ‘ik kan er toch niets aan doen’.  
In ‘Hoop in de crisis’ zoeken we met elkaar naar hoop in een snel veranderende wereld. En denken we na over ons christelijke geluid in een post-seculiere samenleving. In deze nieuwe interactieve workshop neemt Alfred Slomp op zijn eigen energieke wijze je mee aan de hand van het bekende lied ‘Zing, vecht, huil, bid, lach, werk en bewonder’.

Zing – er zit hoop in samen zingen, samen woorden geven aan herstel, samen protesteren… Vecht – kun je je laten inspireren door thema’s uit de Bijbel… Huil – er zit enorm veel kracht verborgen in rouw en verdriet, maar tegelijkertijd ook schoonheid… Bid – hoe kan je verbondenheid met God je helpen... Lach – blijf oog houden voor het mooie en geniet in vreugde… Werk en bewonder – hoe meer je je verwondert over de grootsheid van schepping, hoe meer je in actie wilt komen om dit te behouden. 

De kracht van de workshop zit in de groepsinteractie, in de ontspannen verhouding tussen urgentie en humor en in de open uitnodiging om je eigen duurzame weg te gaan. 

Alfred Slomp geeft sinds 2014 interactieve workshops over duurzaam leven die al vele mensen hebben geïnspireerd tot het maken van andere keuzes. 

Inge links en Marianne rechts vierkant
Workshop 2C*

‘Klimaatvriendelijke keuzes vanzelfsprekend’ (klimaatpsychologie)
KlimaatGesprekken

Klimaatverandering raakt ons allemaal, en zo’n 75% van de Nederlanders maakt zich daar zorgen over. Jij waarschijnlijk ook. Maar wat kun je doen? En, hoe praat je met anderen over je zorgen en oplossingen? In deze interactieve workshop gaan we op een praktische en leuke manier met elkaar ervaren hoe je een verschil kunt maken en hoe je anderen daarbij kunt betrekken door middel van effectieve gesprekken. We geven je handvatten gebaseerd op klimaatpsychologie voor het voeren van een klimaatgesprek en gaan we daar samen mee oefenen. Dit doen we vanuit de uitgangspunten van KlimaatGesprekken: met hoop, humor en handelingsperspectief. We reiken je gesprekstechnieken aan om open en onbevooroordeeld een lastig klimaatgesprek aan te gaan, zonder te polariseren, te oordelen of te overtuigen. Zodat je een prettig gesprek kunt voeren en een waardevolle ontmoeting kan hebben waarmee je je handafdruk – je positieve invloed op anderen om ook duurzamere keuzes te maken – vergroot. 

Deze workshop is een proeverij van de zesdelige workshopreeks Klimaatgesprekken die door het hele land gegeven wordt. 

Groene ambassadeur Marianne de Fouw (r) zet zich graag in voor GroeneKerken en A Rocha. Groene denker-doener Inge Luyten (l) zet zich op allerlei manieren in voor een mooiere wereld, onder andere als transitiemaker bij Squarewise. 
Beiden zijn coach bij KlimaatGesprekken en geven workshops en inspiratiesessies die helpen om klimaatvriendelijke keuzes te maken en het klimaatgesprek aan te gaan.

klaas hemke polderprof vierkant
Workshop 2D*

‘Klimaatverandering in Bijbelse tijden en nu’
Klaas-Hemke van Meekeren

Via geschiedenis van aarde en Bbijbel en met name van het Midden-Oosten in Bijbelse tijden laat Klaas-Hemke zien dat het ‘kaalmaken’ van de aarde al veel eerder begonnen is dan we nu denken. Het gaat terug naar de zondeval en is mede een reden geweest waarom we uit het paradijs zijn gevallen: los van God en onze omgang met en zorg voor de aarde. Een prikkelende gedachte: waarom zou je investeren in de medemens en ondertussen nietsontziend omgaan met de stoffering van diens leefomgeving en zo een aarde achterlaten, waar die mens steeds minder goed kan leven?. Dat is dom gedrag. God heeft ons een groene aarde vol leven gegeven, de Bijbel staat vol van voorbeelden en metaforen. Maar we hebben veel minder verbinding met de natuur, we zijn letterlijk te veel in ons hoofd gaan zitten. En daardoor vervreemden we van God en wat hij ons allemaal door de natuur wil geven en vertellen.  

“Mij drijft de verwondering hoe het natuurlijke systeem ons als mensen dient en hoe bijzonder dat in elkaar steekt. Als ik het met mijn hoofd niet meer weet ga ik de natuur in, daar is God, daar is het eenvoudig en complex genoeg tegelijk, dat helpt me om Zzijn liefde toe te laten en gewoon te zijn. Veel van mijn inzichten zijn ontstaan door werk in en met de natuur en Forest Church, een zondagse bijeenkomst waarin we God leren kennen in en door de natuur.” 

Klaas-Hemke van Meekeren studeerde milieutechniek en is onder de naam ‘Polderprof’ bezig met gebiedsontwikkeling en het aanleggen van biodiversiteit voor bedrijven, particulieren en overheden. Hij organiseert ook excursies rond Bijbel en natuur. Vanuit de NGK Houten organiseert hij samen met anderen twee keer per maand de ‘Forest Church’ of Buitendienst. 

Lowlander Sandra Ball
Workshop 2E*

Deze workshop is vol!
‘Groen denken en doen: hoe breng ik mijn kerk in beweging?’
Lowlander Project

Lowlander Project begeleidt groepen die een sociale of maatschappelijke beweging willen opbouwen of versterken. Het is vaak lastig om nieuwe mensen te vinden en helemaal om hen te binden voor een langere tijd. Dat werkt frustrerend en belemmerend en ongemerkt kun je jouw frustratie of teleurstelling uitstralen. Of je kunt het probleem zo bagatelliseren dat mensen geen noodzaak voelen om hier ook energie in te steken. Dus als eerste leren wij mensen om wel verontwaardiging over de milieu- en klimaatproblematiek over te brengen. Om de urgentie uit te leggen. Maar om ook hoop te geven. Waarom heb je elkaar nodig? Het is een balanceer-act tussen de problemen en de mogelijkheden. In de workshop gaan wij dit met je oefenen. 

Hoe komt het dat je hier zoveel over weet? 

Ik, Sandra Ball, ben medeoprichter van het Lowlander Project. Wij leren mensen ‘organizen’, een methode die in Engelstalige landen heel bekend is. Deze methode leert mensen om samen met anderen op te komen voor hun rechten; en om te ‘strijden’ voor rechtvaardigheid, gelijkheid, en een betere toekomst. Wij geven praktische handvatten om dit te realiseren. Het Lowlander Project heeft jarenlange ervaring opgedaan en kennis opgebouwd bij uiteenlopende maatschappelijke bewegingen – zowel kerkelijke groepen en buurtwerkers als milieu- en mensenrechtenorganisaties.   

Wat is een belangrijke les die je wil meegeven?  

Het begint met het bouwen aan een relatie. Pas daarna kun je mensen vragen om mee te doen. We zien in de praktijk vaak dat mensen in hun enthousiasme deze fase overslaan en gelijk op zoek gaan naar nieuwe werkgroepleden. Maar dan is de kans dat je mensen meekrijgt, veel kleiner. Veranderingen gaan langzaam en zijn een kwestie van 1+1+1 et cetera. Je hoeft niet gelijk de hele kerk te overtuigen. Maak je geen zorgen als de kerkleiding niet direct enthousiast is. Wat er nu niet is, kan nog komen. Laat zien dat jouw werkgroep pit heeft en volhardt. Het enthousiasme komt later. 

Kom naar de GroeneKerken-dag en geniet van workshops, muziek, optredens, expositie, ontmoeting tijdens lunch, koffie en borrel.

Ontwerp zonder titel 13

Met medewerking van

Deel dit evenement