Paul Schenderling (37) is getrouwd met Margje en samen met hun twee kinderen wonen ze in Amersfoort. Hij zegde zijn baan op als econoom bij Berenschot om zich volledig te kunnen richten op zijn levenswerk: (kerk)gemeenschappen, bedrijven en de overheid helpen om te leven binnen ecologische grenzen van de aarde. “De last van Jezus is licht, veel lichter dan als je jezelf tot dienaar maakt van welke koning dan ook.”
Tsjonge, dat is nogal wat, om je baan op te zeggen...
“Van huis uit ben ik econoom en ik heb twaalf jaar lang met veel plezier gewerkt bij Berenschot. Tegelijkertijd was ik bezig met de drie platforms waar ik medeoprichter van ben: Leven van genoeg (kerken), Just Enough (bewuste consumenten) en Postgroei Nederland (overheid). Ik draai niet graag een dubbele werkweek en koos voor de stichting. Genoeg is ook qua werk genoeg.”
Mooi, maar je zult ook moeten werken om een inkomen te hebben en in je levensonderhoud te voorzien.
“Het is een misverstand dat we producten kopen met geld. We kopen producten met onze eigen tijd. Voor het geld dat je wilt hebben om producten te kopen, moet je werken. De vraag is wat voor jou belangrijk is. Voor mij is dat vooral ook onbaatzuchtig liefdewerk: werk dat je doet zonder dat je ervoor betaald wordt. Het is werk dat in onze 24-uurs economie gemakkelijk in de verdrukking kan raken. We zijn juist geroepen om dat werk te doen. Door te leven van genoeg, kun je daarvoor tijd vrijspelen.”
‘Roeping’, dat klinkt eigenlijk heel Bijbels.
“We hebben allemaal verschillende liefdestalenten van God ontvangen en zijn geroepen om die in te zetten. In het gezin, in de kerk en op ons werk, allemaal plekken waar we God kunnen dienen. In de logica van werk is alles op efficiëntie gericht. In de kerk gaat het om naastenliefde, om aandacht voor de ander. In een samenleving waar economische logica op steeds meer terreinen wordt toegepast, delft de liefde het onderspit.”
“In een samenleving waar economische logica op steeds meer terreinen wordt toegepast, delft de liefde het onderspit.”
Hoe zou je die liefdestaal vertalen naar de samenleving van onze tijd?
“Rijkdom is een leven van teveel, armoede is een leven van te weinig. We kunnen dit opheffen in een gemeenschap waarin we wederzijds afhankelijk zijn en iedereen kan bijdragen. Denk aan het Bijbelse model van een gemeenschapseconomie waarin ieder persoon in staat is om te geven.”
“Rijkdom is een leven van teveel, armoede is een leven van te weinig. We kunnen dit opheffen in een gemeenschap waarin we wederzijds afhankelijk zijn en iedereen kan bijdragen.”
Is het niet zo dat wij vooral heel veel nemen in plaats van geven?
“Klopt. Onze levensstandaard zou niet kunnen bestaan als ieder die voor ons werkt een leefbaar loon ontvangt. Daarom is het belangrijk dat we minder spullen kopen, van goede kwaliteit, die lang meegaan. Juist de productie van spullen heeft veel impact op het klimaat. Een nieuwe logica gaat over rechtvaardigheid. Een rechtvaardige omgang met hulpbronnen van de schepping en een rechtvaardige betaling.”
Wat was een sleutelmoment in jouw leven om hiermee aan de slag te gaan?
“Twee dingen. Mijn oom heeft in de zending gezeten in Peru. Door zijn verhalen over verschillen tussen arm en rijk, ben ik me al heel jong bewust geworden hoezeer onze rijkdom in contrast staat met de mondiale armoede. Al ver voordat ik economie ging studeren, was ik al kritisch op economische theorieën.
Het andere punt gaat over rechtvaardigheid, zoals bij de profeet Jesaja. We eigenen onszelf een disproportioneel groot deel van de vruchten van de schepping toe. Hetzelfde geldt voor de vruchten van de arbeid van anderen, in onze tijd veelal in het mondiale Zuiden. Het verschil in daadwerkelijk loon en leefbaar loon is factor 2 tot 3, dus 200 tot 300 procent! De spirituele en sociale gevolgen van uitbuiting zijn immens. Mijn oma – die onlangs 100 is geworden – vertelt mij dat haar grootouders niet aan godsdienst konden doen, omdat ze zeven dagen per week moesten werken.”
Hoe kijk jij in dat licht naar de politieke ontwikkelingen van dit moment?
“Autocratieën zoals Rusland maar ook de VS keren zich tegen internationale afspraken en kiezen voor het recht van de sterkste. Hier keert de God van de Bijbel zich tegen. Ik denk dat we als Europa nu op een t-splitsing staan. We kunnen ervoor kiezen om de weg in te slaan van het recht van de sterkste, waarin we ook pogingen uit het verleden om arbeiders en het milieu te beschermen afbreken. Of we kiezen ervoor om een Europese weg te bewandelen, tegen de autocratieën en voor het beschermen van onze waarden.”
Wat betekent voor jou: leven in de vrijheid van Christus?
“Dat Jezus Koning is en niemand anders. De last van Jezus is licht, veel lichter dan als je jezelf tot dienaar maakt van welke koning dan ook. Door te leven van genoeg, hoeven we onszelf niet over de kop te werken, niet te voldoen aan het ideale plaatje van sociale media. En, nog belangrijker, we worden vrijgemaakt om in een gemeenschap van wederzijdse afhankelijkheid tot ons recht te komen. Daarom is het een lichte last, die vooral van ons vraagt om uit te delen aan anderen. Als je zo leeft, creëer je bloeiende gemeenschappen: je relatie met God, met anderen, jezelf en de aarde. Zoals in de cirkel van de levensvreugde [zie afbeelding].”
Bron: levenvangenoeg.nl
Hoe kun je hier in de kerk mee aan de slag gaan?
“Daarvoor hebben we vijf vuistregels, die uitmonden in bloei en levensvreugde:
- Vraag je bij elke behoefte af of je het echt nodig hebt.
- Als je het nodig denkt te hebben, kijk of je het kunt lenen, repareren of creëren.
- Als je het echt nodigt hebt en je kunt het niet lenen, koop dan iets dat eerlijk en duurzaam gemaakt is en een lange levensduur heeft.
- Laat alles wat je niet dagelijks nodig hebt circuleren in de gemeenschap. We zitten op een enorme berg geld en spullen die we niet gebruiken.
- Je gaat erachter komen dat je minder geld nodig hebt: denk na hoe je het geld dat je overhoudt of omzet in tijd weggeeft.”
Dit voorjaar lanceert Paul met zijn team een Productwijzer die je helpt om rechtvaardige keuzes te maken. We houden je op de hoogte!
“Laat alles wat je niet dagelijks nodig hebt circuleren in de gemeenschap. We zitten op een enorme berg geld en spullen die we niet gebruiken.”
